Het Nieuwe Werken maakte het locatieongebonden werken mogelijk. Dit is al weer grotendeels achterhaald. De nieuwste trend: op veel momenten tijdelijk locatiegebonden werken.
Ooit ging je naar een kantoor, bedrijf of instituut, omdat daar je werkplek was. Een erfenis van de industriële revolutie, omdat het fysieke werk gedaan moest worden in, op en rondom de fabriek. Wij zitten nog vaker dan we willen vast in dit 1.0-paradigmadenken: voorgeprogrammeerd met vaste tijdstippen (negen tot vijf) staan wij nog steeds regelmatig in een dagelijkse ochtend- en avondspits.
Het Nieuwe Werken bood in een kennisintensieve maatschappij soelaas: het gaf de mogelijkheid om tijd- en locatieongebonden overal werk uit te voeren. Vooral ook thuis. We zagen dat een bedrijf geen fabriek meer was. We zagen dat kennis ook vanuit huis verspreid kon worden. Dit inzicht betekende voor bedrijven tevens een efficiencyslag.
Dit locatieongebonden werken heeft echter zijn grootste tijd alweer gehad. De nieuwste trend is dat het hip en cool is om op veel momenten tijdelijk locatiegebonden te werken. Niet meer op een vaste plaats en zeker niet op een bedrijventerrein of in een kantoortuin, maar overal op fancy plekken en op elk mogelijk moment. De techniek laat deze geïmproviseerde ontmoetingen toe als nieuwe trend. Deze trend bestaat eruit om in verschillende samenstellingen fysiek weer met elkaar in contact te komen en deze tijdelijke fysieke ontmoetingen actief vorm te geven.
Het Nieuwe Werken maakte het locatieongebonden werken mogelijk (zie tweede kolom). De huidige opmars in de techniek van mobiel internet maakt echter een nieuw ontmoeten mogelijk. Doordat mensen op steeds meer manieren online en realtime kunnen aflezen wie uit hun netwerk zich waar bevindt, is een veel lossere manier van fysiek samenkomen weer binnen bereik.
overzicht; klik voor een vergroting van deze afbeelden
Een aantal werktoepassingen
– Iemand draagt zijn functie en bijbehorende niveaus van toegang tot de werkserver getagd mee. Zo heeft hij zijn profiel bij zich. Is er een consultant, een controller of een ondersteunende dienst nodig, dan kan op het mobiele intranet worden afgelezen waar deze zich bevinden.
– Is er een bedrijfscrisis, dan kan iedereen in een oogopslag zien waar de directieleden zich bevinden en waar – gegeven deze recente posities – een ontmoeting het handigst te organiseren is.
– Op een congres kunnen open innovatie en nieuwe contacten veel doelgerichter tot stand komen, doordat zoekopdrachten en profielen gekruist worden: natuurlijk is van iedereen op het congres het profiel bekend. Congresbezoekers kunnen bijzondere specialismen met één druk op de knop opsporen en opzoeken op de congresvloer. Ouderwets netwerken krijgt voortaan iets lomps en ongerichts en kenschetst zich door het verhaal van de speld in de hooiberg.
Buzzing
Programma’s als Foursquare maken voor de gebruikers in een oogopslag zichtbaar wie zich van hun netwerk in hun fysieke nabijheid bevindt. Dit maakt samenwerking op dat moment op die toevallige plaats weer mogelijk. Anders dan in een vast kantoor gebeurt dit tijdelijke, fysieke samenwerken plaats ’s avonds in een café, overdag bij een strandtent, ’s ochtends in een haven, of ’s nachts tijdens een groot sportevenement. Doordat er meer uitwisseling plaatsvindt over wie waar wanneer is, kan er zonder planning vooraf een event via buzzing en eigen initiatief tot stand komen.
Iedereen die ziet dat er voldoende mensen met een bepaald gedeeld interessegebied bij elkaar zijn, kan trachten deze groep bij elkaar te brengen of uit te breiden. Er is niet een enkele leider of coördinator meer nodig, maar een bundeling van initiatiefkracht. Zo ontstaan er menselijke vormen van zwermen. Op deze manier kan een groep, een event, een beurs, een ruilhandel, een borrel of een gathering ontstaan, waarin de aanwezigen een hulpvraag of een kwestie oplossen, waarin zij ideeën uitwisselen, afspraken maken of elkaar op basis van een gedeeld interessegebied ontmoeten, puur ter ontspanning. Een voorbeeld van bruikbare software: groundcrew.
Nog maar een paar jaar geleden dook de vraag: Waar ben je? als standaardvraag op aan het begin van elk mobiel telefoongesprek. Door de vraag heen klonk veelal een probleem. De overtuiging was: Wij kunnen niet beginnen als jij hier niet bent. De nieuwe trend is dat nu in plaats van de vraag: Waar ben je? de constructieve boodschap: Wij zijn hier. Jij bent in de buurt zie ik: kom je ook? door mobiele netwerken vliegt. De nieuwste samenwerkingsverbanden ontstaan spontaan, maar gebaseerd op zichtbare kansen: “Ik zie dat ik hier kwaliteit x en persoon y bij de hand heb. Dat betekent een kans, want daardoor kan ik nu hier voor dit project deze slag maken.”
Enkele aandachtspunten bij deze trend
– Steeds meer locaties zullen inspelen op deze trend. Ze zullen virtuele prikborden ophangen of creëren om te laten zien wie er in de buurt is. Ze zullen de strijd aan willen gaan om zo vaak mogelijk voor jou en je collega’s het tijdelijke kantoor 3.0 te vormen. Sfeer, beleving en bereikbaarheid worden steeds belangrijkere assets.
– Bouwers van apps en van apparatuur dienen er rekening mee te houden dat deze behoefte aan tijdelijke locatiegebondenheid toeneemt. Sites dienen uitleesbaar te zijn op mobiele apparaten. Gratis diensten winnen het van betaalde diensten.
– In de aansturing van het werk gaat het steeds meer van inside information naar invite information. Van ‘plaatsbepaling vooraf’ naar ‘plaatsbepaling tijdens’. Tactische en strategische afwegingen zullen steeds vaker (mede) plaatsvinden op basis van de vraag: Wie is waar op dit moment aanwezig en welk voordeel kunnen we daaruit halen?
Semi-openbare plaatsbepaling in combinatie met uitgebreide profielinformatie en statusbepaling zorgt voor een grote mate van vrijheid in verbondenheid. De techniek kan ons zo helpen om zowel onze vrijheid als onze verbondenheid mede vorm te geven. Dat is de toekomst van deze interconnected world.
Constructief
De volgende trend die aanwijsbaar is, is dat het niet alleen waardevol is om iedereen te kunnen pinpointen in de omgeving (waar ook iets Big Brother-achtigs van uitgaat, ik geef het toe), maar dat de waarde om ieders positie te weten toeneemt naarmate de gebruikers meer van hun status, hun profiel en hun achtergrond blootgeven. Door via programma’s in beeld te krijgen wie vrij is en wie vol zit met besprekingen, wie vrij is voor vrienden, wie in een bepaald tijdsblok beschikbaar is voor de volgende interessegebieden, kunnen ontmoetingen en realtime events gemakkelijker en met meer betrouwbaarheid opstarten. Het woord ‘hotspots’ krijgt nieuw leven ingeblazen.
Het helpt daarbij als iemands interessegebieden, iemands specialismen bekend zijn. Zoals we momenteel onze foto’s, onze websites of onze muziek taggen met begrippen als skivakantie, Mijn Favoriet of ’80 Rock, zo zullen we onszelf in de toekomst van steeds meer tags voorzien. Steeds meer zullen we als mens en als medewerker rondlopen als getagde wezens. Bij mij zouden de volgende tags af te lezen zijn: schrijfcoach, futurist, vader, EHBO, pianist, maar ook bijvoorbeeld fan van Prince, fan van Keane, liefhebber van de film As It Is In Heaven, liefhebber van spareribs.
Toekomstige ontmoetingen kunnen meteen gaan over gemeenschappelijke kenmerken en bij het binnenlopen van een postkantoor krijgt iedereen de juiste aanbiedingen voor live-concerten naar zijn mobiel gestreamd, afhankelijk van zijn tags en zijn persoonlijke profiel. De informatie waar in Deventer de beste spareribs te vinden zijn, komt naar mij toe: ik hoef niet langer op zoek naar die informatie.
Een aantal werkongerelateerde toepassingen van deze tijdelijke locatiegebonden ontmoetingen
– Je wilt een taxi: gps-techniek speurt de dichtstbijzijnde vrije taxi voor je op en deze komt – sneller dan ooit – naar je toe voor je rit. Voor de taxicentrale zou het wel eens ‘einde oefening’ kunnen betekenen.
– Via gps en triangulatie van zendmasten maken Vodafone-abonnementhouders aan TomTom reeds zichtbaar waar files staan. Ook op kleinere wegen, waar camera’s ophangen te duur is. Ditzelfde signaal geeft aan waar vrienden en collega’s zitten. Juist deze techniek maakt semi-onverwachtse ontmoetingen mogelijk.
– Heeft iemand EHBO-ervaring, dan draagt hij deze informatie als tag bij zich. Zo is bij een spoedgeval in een oogopslag op een digitaal schermpje af te lezen waar zich de EHBO’er met de meeste ervaring bevindt. Uit te breiden met meerdere levels van ervaring.
Guido van de Wiel
Dit artikel is in Engelse vertaling verschenen in Second Sight,
(c) Guido van de Wiel
