donderdag 17 september 2009

Populair omdat het niet werkt

Ik kwam een aardige column tegen van Coert Visser:

Intuïtief zou je denken dat als iets werkt het zich snel zou verspreiden en als het niet werkt dat het zich niet snel zou verspreiden, toch? Het volgende argument kun je dan ook regelmatig horen: “Als X niet werkt, zoals jij zegt, hoe verklaar je dan dat zo veel mensen het gebruiken?” Het argument is zo aansprekend omdat het goed lijkt te passen bij evolutionaire principes. Evolutie zegt immers dat varianten die meer aangepast zijn meer zullen gaan voorkomen terwijl varianten die minder goed aangepast zijn minder vaak voor zullen gaan komen. En betekent het feit dat iets werkt niet dat het goed aangepast is? Nou, dan zou een aanpak die werkt zich makkelijker moeten verspreiden dan een aanpak die niet werkt. Waar of niet? Nou, niet precies. De werkelijkheid heeft soms tegenintuïtieve kenmerken. Mark Tanaka, een mathematisch bioloog uit Sydney deed een study die verklaart waarom ineffectieve medische behandelingen blijven bestaand terwijl er betere en bewezen effectieve methoden tegenover staan. Hij kwam erachter dat ineffectieve behandelingen zich sneller kunnen verspreiden dan bewezen behandelmethoden. De verklaring van deze tegenintuïtieve bevinding is dat mensen behandelingen kiezen door te observeren wat anderen doen en dat na te volgen. Of die behandeling effectief is of niet speelt nauwelijks een rol in de keuze. Dit mechanisme schept een onverwacht voordeel voor ineffectieve behandelingen. Het feit dat ineffectieve behandeling niet werken betekent dat ja vaker wordt geconfronteerd met mensen die ze gebruiken. Effectieve behandeling nemen het probleem immers snel weg en daarmee de noodzaak om ze te gebruiken. Dit betekent dat er meer mensen overblijven om te observeren die ineffectieve behandelingen volgen dan effectieve behandelingen wat er toe leidt dat meer mensen deze leuzes voor ineffectieve behandelingen zullen kopiëren. Dit betekent dat de ineffectiviteit van een behandeling een belangrijke reden voor haar populariteit kan zijn.
Lees meer: Quack remedies spread by virtue of being useless

(Overgenomen van Coert Visser)

(c) Guido van de Wiel

1 opmerking:

gusjan zei

Ik heb het interessante artikel gelezen.Mathematische modellen zijn interessant in de geneeskunde (denk aan verspreiding griepepidemie).

Uit ervaring weet ik dat aandoeningen waarvoor een eenduidige behandeling is, zelden aanleiding zullen zijn om het alternatieve circuit te raadplegen (denk aan gewrichtsbloeding bij bloederziekte=hemofilie).

Je kunt stellen dat als er veel verschillende theorieen en benaderingswijzen zijn, er eigenlijk ook in de "evidence medicine sector" lacunes aantoonbaar zijn in de bewijslast. Daar ontstaat ruimte voor "alternatieven", die het soms heel goed "doen" in de volksmond.Het verhaal wil dat "failures" sneller worden verzwegen door betrokken en de suksessen worden rondverteld.

Een vorm van "storytelling" die- heel suksesvol is.
Rond het verschijnsel Simpill (vorm van telemedicine) probeer ik door "storytelling" enthousiasme "besmettelijk" te maken.Ik ben overtuigd van het belang van dit fenomeen en wil het inzetten.Zie ook wervende artikelen: www.medicalwriter.nl